Blaski i cienie pracy doradcy zawodowego
Po raz pierwszy uczestnicy Sieci Doradców Zawodowych w subregionie łomżyńskim spotkali się 11.06.2024 roku. Spotkanie to było elementem realizacji projektu Zbudowanie systemu koordynacji i monitorowania regionalnych działań na rzecz kształcenia , szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie , w tym uczenia się dorosłych.
Sieć Doradztwa Zawodowego jest ważnym elementem inwestycji Krajowego Planu Odbudowy. Celem jej jest podnoszenie kompetencji doradców zawodowych na wszystkich poziomach edukacji, a jej prace mają zapewnić zidentyfikowanie dobrych praktyk i optymalnych sposobów realizacji Zintegrowanej Strategii Umiejętności dla Województwa Podlaskiego.
Fundamentem działania Sieci Doradztwa Zawodowego jest Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 stanowi uchwałę nr 195/2020, która 31 grudnia 2020 r. została przyjęta przez Radę Ministrów. Dokument uwzględnia wymogi wynikające z Umowy Partnerstwa, rekomendacji raportu Strategia Umiejętności OECD Polska oraz założeń Nowego Europejskiego Programu na rzecz Umiejętności.
Dokument określa osiem obszarów strategicznych polityki na rzecz rozwoju umiejętności:
• umiejętności podstawowe, przekrojowe i zawodowe dzieci, młodzieży i osób dorosłych,
• rozwijanie umiejętności w edukacji formalnej – kadry zarządzające,
• rozwijanie umiejętności w edukacji formalnej – kadry uczące,
• rozwijanie umiejętności poza edukacją formalną,
• rozwijanie i wykorzystanie umiejętności w miejscu pracy,
• doradztwo zawodowe,
• współpraca pracodawców z edukacją formalną i pozaformalną,
• planowanie uczenia się przez całe życie i potwierdzanie umiejętności.
Działania określone przez te obszary są priorytetowe dla pracy doradców zawodowych i wyznaczają cele ich działań.
W pierwszym spotkaniu Sieci Doradztwa Zawodowego uczestniczyli:
Pan prof. Bogusław Plawgo – koordynator wojewódzki ds. Podlaskiej Sieci Rozwoju Kształcenia, Pani Iwona Zaborowska i Pan Michał Skarzyński - koordynatorzy Sieci Doradztwa Zawodowego w subregionie białostockim, przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego Pani Anna Woźniewska – Smilewicz i Pan Rafał Żukowski. Obecni doradcy zawodowi reprezentowali przedszkola, szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe, uczelnie wyższe i poradnie psychologiczno – pedagogiczne.
Po powitaniu przybyłych uczestników przez Pana Zbigniewa Kossakowskiego dyrektora CEN w Łomży głos zabrał Pan prof. Bogusław Plawgo - Koordynator Wojewódzki Podlaskiej Sieci Rozwoju Kształcenia przedstawiając podstawowe tezy i założenia Zintegrowanej Strategii Umiejętności 2030 w kontekście potrzeb województwa podlaskiego. Następnym prelegentem był Pan Michał Skarzyński - Koordynator Sieci Doradztwa Zawodowego w subregionie białostockim, który omówił umiejętności podstawowe i przekrojowe na różnych etapach edukacji.
Kolejnym elementem spotkania była dyskusja panelowa moderowana przez Koordynatora Wojewódzkiego PSRK Pana Prof. Bogusława Plawgo i Koordynatora Sieci Doradztwa Zawodowego w subregionie białostockim, Pana Michała Skarzyńskiego poświęcona dobrym praktykom realizowanym na różnych poziomach edukacji.
W panelu uczestniczyli:
- Monika Rzymska – doradca zawodowy, Szkoła podstawowa nr 1
w Wysokiem Mazowieckiem, - Ilona Zabielska – doradca zawodowy, Zespół Szkolno-Przedszkolnym w Piątnicy,
- Anna Borawska – konsultant ds. doradztwa edukacyjno- zawodowego, CEN w Łomży.
Paneliści przedstawili swoje rozwiązania i dobre praktyki wykorzystywane w swojej pracy doradcy zawodowego. Pani Monika Rzymska rozpoczęła prezentację od informacji o tym, że priorytetem jej działań jest wzmocnienie u uczniów wiary w ich możliwości i umiejętność odważnego stawianie czoła problemom. Zwróciła uwagę, że pracodawca nie zatrudni pracownika, który boi się odważnie patrzeć mu w oczy. Podzieliła się informacją o współpracy z Białostocką Szkołą Inicjatyw Społecznych. Wskazała przykłady metod i narzędzi, które wykorzystuje w pracy doradcy zawodowego np.: Mapa Karier, które to narzędzie pozwala przeprowadzić uczniów przez świat różnych zawodów przy zaangażowaniu ich rodziców. Opowiedziała o wizytach zagranicznych związanych z uczeniem się języka obcego i poznawaniem możliwości zawodowych oraz rynku pracy danego kraju. Podkreśliła wagę ciekawej techniki realizacji zajęć, która nosi nazwę „zaproś mnie na swoją lekcję”. Spotkania odbywają
się online i prezentują różne branże zawodowe od strony praktycznej nauki zawodu. Zwróciła uwagę na potrzebę organizowania warsztatów zawodowych dla nauczycieli uczących w szkołach zawodowych i uczących języków obcych (słownictwo specjalistyczne).
Na początku swojej wypowiedzi Pani Ilona Zabielska zwróciła uwagę na to, jak ważna jest umiejętność określania przez dziecko tego, czego nie chce lub nie lubi robić, która wiąże się z brakiem refleksji nad przyszłością wykonywanego zawodu. Jej dobrą praktyką jest tworzenie portfolio prezentującego dorobek zawodowy uczniów i dokumentującego własne doświadczenia. Inną dobrą praktyką jest tworzenie „rodzinnych drzew zawodowych” pozwalających wnikliwie zapoznać się z zawodem wykonywanym przez osoby z bliższej i dalszej rodziny. Pani Ilona w swojej pracy praktykuje też zapraszanie rodziców w formie online i prezentowanie wykonywanego przez nich zawodu. Organizuje także, wycieczki tematyczne, zwracając jednocześnie uwagę na trudności w ich finansowaniu. Na końcu swojej wypowiedzi zwróciła uwagę na to, że barierą w realizacji wymarzonych planów zawodowych jest sprzeciw rodziców.
Pani Anna Borawska ukazała, jak ważne jest pielęgnowanie marzeń pojawiających się na pierwszym etapie edukacji, czyli już w przedszkolu. Głównym zadaniem doradcy zawodowego jest tu kształtowanie postaw i właściwej motywacji niezbędnej w procesie uczenia się przez całe życie.
Po przerwie kawowej uczestnicy wzięli udział w debacie poświęconej współpracy międzysektorowej na rzecz rozwiązań diagnozujących predyspozycje i umiejętności dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Przewodniczyła jej Pani Iwona Zaborowska, Koordynator Sieci Doradztwa Zawodowego w subregionie białostockim. W debacie wzięli udział:
- Katarzyna Rogińska - Święcka – doradca zawodowy, Powiatowy Urząd Pracy w Łomży,
- Ewa Wojtczak – pedagog szkolny i doradca zawodowy, Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Marianowie,
- Anna Dobrowolska – doradca zawodowy w Biurze Karier Akademii Łomżyńskiej.
Pani Katarzyna Rogińska – Święcka prezentując stosowane przez nią dobre praktyki w zakresie diagnozy kompetencji klienta (analiza potrzeb, warsztat samopoznania, indywidualna ocena zawodowa, przygotowanie IPD) pokazała jak ważna jest współpraca pomiędzy Urzędem Pracy a osobą szkolącą się w celu skonsultowania programu z oczekiwaniami klientów. Podkreśliła, że programy szkoleniowe muszą być dostosowane do jego potrzeb i zmieniającego się rynku pracy. Przeszkody w stałej współpracy pomiędzy instytucjami zajmującymi się doskonaleniem zawodowym wynikają w Jej opinii głównie z barier systemowych (urzędy pracy nie mają możliwości prowadzenia zajęć dla dzieci i młodzieży uczących się w szkołach).
Pani Ewa Wojtczak ukazała zagadnienie współpracy różnych instytucji zajmujących się doradztwem zawodowym w wymiarze praktycznym. W szkole, w której pracuje, zaplecze zawodowe, z które korzystają uczniowie jest wyposażone w sprzęt rolniczy najnowszej technologii. Szkoła ma możliwość przygotować uczniów do prowadzenia gospodarstw i przedsiębiorstw rolniczych na najwyższym światowym poziomie. Warunki edukacji i zamieszkania uczniów wprowadziły w zachwyt wszystkich uczestników spotkania. Kończąc swoją wypowiedź zachęciła do współpracy w zakresie realizacji zajęć otwartych dotyczących praktycznej nauki zawodów rolniczych.
Następnie głos zabrała pani Anna Dobrowolska zatrudniona w Biurze Karier przy Akademii Łomżyńskiej. Ukazała możliwości realizacji zajęć zawodoznawczych w obszarze kształcenia Akademii Łomżyńskiej (17 kierunków studiów np.: automatyka i robotyka, certyfikacja żywności, kosmetologia, informatyka, logistyka, mechatronika, fizjoterapia, prawo itd.). Kończąc swoją wypowiedź wyraziła chęć współpracy ze szkolnymi doradcami zawodowymi. Głos w debacie zabierali także inni uczestnicy spotkania, dzieląc się swoim doświadczeniem i uwagami.
Ostatnim punktem programu było omówienie planów dalszych spotkań oraz potrzeb i pomysłów uczestników.
Pragniemy serdecznie podziękować wszystkim uczestnikom spotkania w szczególności prelegentom, którzy podzielili się swoją bogatą wiedzą i doświadczeniem. Zapraszamy na kolejne spotkania Sieci Doradztwa Zawodowego na których będziemy omawiać możliwości wdrożenia założeń Zintegrowanej Strategii Umiejętności 2030 w pracy doradcy zawodowego. wszystkich uczestników Sieci zachęcamy do kontaktu i zgłaszania zagadnień, które staną się tematami kolejnych spotkań.
Danuta Momot, Bogumiła Rzepnicka
Eksperci ds. Doradztwa Zawodowego w CEN w Łomży