Jak odróżnić umiejętności od kompetencji?
29.05.2024
Pierwszym spotkaniem uczestników Podlaskiej Sieci Rozwoju Kształcenia (PSRK) w subregionie łomżyńskim, zainaugurowano realizację projektu pn „Zbudowanie systemu koordynacji i monitorowania regionalnych działań na rzecz kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie, w tym uczenia się dorosłych". Projekt jest realizowany w okresie: od kwietnia 2023 r. do czerwca 2026 r. przez województwo Podlaskie, którego partnerem jest Centrum Edukacji Nauczycieli w Łomży. Projekt jest wdrożeniem Zintegrowanej Strategii Umiejętności 2030, finansowanym ze środków Krajowego Planu Odbudowy.
Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 stanowi uchwałę nr 195/2020, która 31 grudnia 2020 r. została przyjęta przez Radę Ministrów. Dokument uwzględnia wymogi wynikające z Umowy Partnerstwa, rekomendacji raportu Strategia Umiejętności OECD Polska oraz założeń Nowego Europejskiego Programu na rzecz Umiejętności.
Dokument określa osiem obszarów strategicznych polityki na rzecz rozwoju umiejętności:
• umiejętności podstawowe, przekrojowe i zawodowe dzieci, młodzieży i osób dorosłych,
• rozwijanie umiejętności w edukacji formalnej – kadry zarządzające,
• rozwijanie umiejętności w edukacji formalnej – kadry uczące,
• rozwijanie umiejętności poza edukacją formalną,
• rozwijanie i wykorzystanie umiejętności w miejscu pracy,
• doradztwo zawodowe,
• współpraca pracodawców z edukacją formalną i pozaformalną,
• planowanie uczenia się przez całe życie i potwierdzanie umiejętności.
Zaproszenie na spotkanie przyjęli Prof. Bogusław Plawgo koordynator wojewódzki ds. Podlaskiej Sieci Rozwoju Kształcenia, Michał Skarzyński koordynator Sieci Doradztwa Zawodowego w subregionie białostockim, z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego Anna Woźniewska-Smilewicz oraz Rafał Żukowski.
Podlaska Sieć Rozwoju Kształcenia w subregionie łomżyńskim skupia przedstawicieli instytucji edukacyjnych, organizacji i stowarzyszeń, instytucji wspierania rynku pracy oraz organizacji pracodawców. Wymiana poglądów i dobrych praktyk szkół zawodowych, realizujących kształcenie formalne oraz przedstawicieli pracodawców, Urzędu Pracy i rzemieślników ma na celu dopasowanie kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy, zmian społecznych zachodzących na poziomie regionalnym oraz upowszechnienie idei uczenia się przez całe życie.
W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Powiatowych Urzędów Pracy (Kolno, Zambrów, Łomża), Cechu Rzemieślników i Innych Przedsiębiorców w Łomży, NOT w Łomży, Międzynarodowej Akademii Nauk Stosowanych w Łomży, Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Nr 2 w Łomży, Zespołu Szkół Technicznych w Kolnie, Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących Nr 4 w Łomży, Zespołu Szkół Zawodowych Nr 1 w Zambrowie, Zespołu Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących Nr 6 w Łomży, Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Łomży, Zespołu Szkół Mechanicznych i Ogólnokształcących Nr 5 w Łomży, Zespołu Szkół Agroprzedsiębiorczości w Zambrowie, Centrum Kształcenia Zawodowego w Wysokiem Mazowieckiem.
Po przywitaniu uczestników spotkanie rozpoczął prof. Bogusław Plawgo – koordynator wojewódzki podlaskiej sieci kształcenia. Zaprezentował założenia i tezy Zintegrowanej Strategii Umiejętności 2030, w kontekście potrzeb województwa podlaskiego. Kolejny prelegent – Michał Skarzyński – koordynator sieci doradztwa zawodowego w subregionie białostockim przedstawił temat – „umiejętności podstawowe i przekrojowe na różnych etapach edukacji”.
Głównym tematem pierwszego spotkania sieci było kształcenie zawodowe w subregionie łomżyńskim: umiejętności podstawowe i przekrojowe dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Został on zrealizowany w dwóch panelach.
Tematem panelu I było upowszechnianie istniejących oraz opracowanie i wdrażanie nowych rozwiązań na rzecz umiejętności podstawowych i przekrojowych oraz zawodowych dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Paneliści, Pani Ewa Faszcza (dyrektor Zespołu Szkół Agroprzedsiębiorczości w Zambrowie) i Pan Kazimirze Duda (kierownik kształcenia praktycznego w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących Nr 4 w Łomży) przedstawili swoje doświadczenia i przemyślenia w zakresie dobrych praktyk oraz możliwości podjęcia działań w zakresie wspierania umiejętności osób zdolnych w kierunku pełnego wykorzystania ich talentów niemożliwych w standardowych formach pracy szkolnej.
Jako rekomendacje wskazali możliwości rozwijania umiejętności uzdolnionych uczniów w formie konkursów i olimpiad zawodowych przy współpracy instytucji zewnętrznych (zakłady pracy, firmy, organizacje pozarządowe itp.), ułatwienie odbywania staży i praktyk wakacyjnych w tym za granicą, pielęgnowanie relacji uczeń - nauczyciel mistrz inspirujący do rozwoju zawodowego.
Komplementarnym zagadnieniem dyskutowanym w ramach panelu były dobre praktyki o raz możliwości podjęcia działań w zakresie wspierania osób z różnorodnymi trudnościami w uczeniu się oraz ograniczeniami wynikającymi ze stanu zdrowia fizycznego i psychicznego. W dyskusji zabrali również głos uczestnicy spotkania (Pan Paweł Drożyner – dyrektor ZSEiO Nr 6 w Łomży, Pan Jarosław Piechowski – dyrektor ZCKPiU w Łomży, pan Eugeniusz Gromadzki – dyrektor ZSTiO w Kolnie, pan Józef Sokolik – dyrektor CKZ w Wysokiem Mazowieckiem.
Jako rekomendacje wskazano na potrzebę umożliwienia tym osobom uzyskiwania pojedynczych umiejętności zawodowych i potwierdzanie ich, zwiększenia liczby godzin zajęć dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Tematem panelu II było wspieranie rozwoju kapitału społecznego na rzecz rozwoju umiejętności w ramach edukacji formalnej, pozaformalnej i uczenia się nieformalnego. Paneliści, Pani Elżbieta Teresa Olejniczak (dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Łomży) i Pani Katarzyna Święczkowska (Dyrektor Biura Cechu, Cech Rzemieślników i Innych Przedsiębiorców w Łomży) przedstawiły swoje doświadczenia i przemyślenia zakresie możliwości podjęcia działań w zakresie zwiększania uczestnictwa osób dorosłych, w tym zwłaszcza nisko wykwalifikowanych lub z niskimi umiejętnościami podstawowymi, w procesie uczenia się przez całe życie (edukacja formalna, pozaformalna, uczenie się nieformalne i uczenie się w miejscu pracy).
Tą część dyskusji uczestników sieci zdominował problem kształcenia zawodowego dorosłych , uzupełniania ich umiejętności, w szczególności w odniesieniu do dorosłych pozostających bez pracy. Wskazano na niechęć bezrobotnych do podejmowania zatrudnienia - szkolenia dorosłych nie przekonują ich do podejmowania pracy.
Rekomendowano stymulowanie pracodawców do inwestowania w umiejętności pracownika ( np. bodźce ekonomiczne).Wskazano na fundusz szkoleniowy tj. możliwość ubiegania się pracownika, osoby bezrobotnej
o dofinansowanie z UP szkolenia przekwalifikującego,
Najciekawszym pomysłem, wymagającym zmiany prawa oświatowego, było dostrzeżenie, że dorośli mogą wypełnić lukę naborową w szkołach średnich. Umożliwienie średnim szkołom zawodowym kształcenia dorosłych w różnorodnych formach np. Kursach Kwalifikacji Zawodowych czy Kursach Umiejętności Zawodowych nie tylko wzmocni szkołę ale wykorzysta jej potencjał w rozwiązywaniu problemów bezrobotnych.
Dziękujemy wszystkim uczestnikom spotkania. Zapraszamy na kolejne spotkanie w nowym roku szkolnym. Wszystkie spotkania będą poświęcone wdrażaniu założeń Zintegrowanej Strategii Umiejętności 2030. Wszystkich uczestników sieci zachęcamy do zgłoszenia tematów, pytań , propozycji które staną się tematami kolejnych spotkań.