Projekt badawczy “Wspólna sprawa” Demokratyczne zarządzanie szkołą włączającą.
W Szkole Podstawowej w Lutostani (gmina Łomża), od 1 lutego realizowany jest projekt „Wspólna sprawa: demokratyczne zarządzanie szkołą włączającą”. Rozpoczęty projekt jest jednym z czterech międzynarodowych projektów, które w tym roku są realizowane przez uniwersytety, organizacje rządowe i pozarządowe na zamówienia Wydziału Edukacji Rady Europy. W Polsce projekt jest koordynowany przez Społeczno-Oświatowe Stowarzyszenie Pomocy Pokrzywdzonym i Niepełnosprawnym „Edukator” z Łomży. Środki na realizację projektu pochodzą z funduszy Unii Europejskiej. Ekspertami projektu są Marzena Rafalska (konsultant ODN Łomża) i Olena Styslavska, ekspertki Rady Europy.
Rada Europy jest międzynarodową organizacją rządową, skupiającą prawie wszystkie państwa Europy oraz kilka spoza tego kontynentu. Jej głównym celem jest ochrona i wcielanie w życie ideałów i zasad stanowiących wspólne dziedzictwo oraz ułatwianie postępu ekonomicznego i społecznego. Aby zrealizować ten cel, Rada Europy zajmuje się promocją i ochroną praw człowieka, demokracji i współpracą państw członkowskich w dziedzinie kultury. Z roku na rok praca w obszarze edukacji staje się coraz ważniejsza dla Rady Europy, ponieważ doświadczenie pokazuje, że to szkoła decyduje o tym, w jakim społeczeństwie będziemy żyć.
Rozumiejąc, jak ważna jest edukacja, Rada Europy wspiera państwa członkowskie w tworzeniu innowacyjnych praktyk dydaktyczno-wychowawczych, opartych o takie wartości jak równość, wolność, sprawiedliwość, szacunek, praworządność, solidarność i prawda.
W każdej szkole są uczniowie, którzy są traktowani nierówno, ponieważ nie są podobni do większości uczniów. Prawie wszystkie obszary życia szkoły (społeczne, ekonomiczne, prawne, organizacyjne), odpowiadające większości, dla nich stanowią bariery. Pokonywanie tych barier wymaga od tych uczniów i ich rodzin o wiele więcej wysiłku, pozostają w tyle i często wywołują niezadowolenie innych. W społeczeństwie, opartym na zasadach równości i sprawiedliwości, należy stale sprawdzać, czy reguły, ustalone przez grupy większościowe nie przeszkadzają włączeniu mniejszości do życia społecznego. W szkole włączającej oznacza to zniesienie barier mentalnych, psychologicznych, edukacyjnych, technicznych, organizacyjnych i architektonicznych, które uniemożliwiają bądź utrudniają uczniom z grup mniejszościowych funkcjonowanie w szkole.
W naszym projekcie współpracujemy z ekspertami z Bułgarii, Grecji, Czarnogóry, Rumunii i Węgier, badając zjawisko wykluczenia i poszukując skutecznych metod przeciwdziałania. Uważamy, że jeśli szkoła nauczy się skutecznie zapobiegać i reagować na wykluczenie i przemoc, całe społeczeństwo będzie bardziej sprawiedliwe i solidarne.
Zakładamy, że włączenie całej społeczności szkolnej i lokalnej do decydowania o tym, jaka powinna być szkoła i współpraca na rzecz tych zmian, korzystnie wpłynie na klimat szkoły.
W każdym kraju została wybrana jedna szkoła, którą zapraszamy do wspólnego testowania tych założeń. W greckiej i rumuńskiej szkole są uczniowie - uchodźcy, w bułgarskiej i węgierskiej – Romowie, a w wybranych szkołach z Czarnogóry i Polski są uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. W wybranych szkołach, w poszczególnych krajach, projekt potrwa od początku do końca II semestru roku szkolnego 2016/17.
Działania będą podzielone na 2 etapy:
- Wstępne badanie klimatu i potrzeb szkoły z użyciem wywiadów i ankiet, kierowanych do dyrekcji, organu prowadzącego, nauczycieli, uczniów, rodziców i przedstawicieli społeczności lokalnej, które potrwa do połowy marca 2017 roku.
- Testowanie metod edukacyjnych, włączających społeczność lokalną do współpracy na rzez zmian w szkole, które potrwa od końca marca do połowy czerwca 2017 roku.
- Ponowne badanie klimatu szkoły i ocena skuteczności zaproponowanych metod. Część badań jest planowana przed zakończeniem roku szkolnego, a część badań – na rozpoczęcie nowego roku szkolnego we wrześniu.
Mamy nadzieję, że udział w projekcie będzie inspirującym i rozwojowym doświadczeniem dla szkoły i przyniesie dużo korzyści wszystkim osobom, związanym ze szkołą: uczniom, ich rodzicom, kadrze edukacyjnej, społeczeństwu lokalnemu, a także organowi prowadzącemu placówkę. Chcemy, aby projekt przyczynił się do budowania pozytywnych relacji, elastycznego podejścia do nauczania i wychowania, wspierania rozwoju oraz wzrostu poziomu zadowolenia z życia codziennego w szkole. Chcielibyśmy, aby dorośli uczestnicy projektu rozwinęli także swoje kompetencje wspierania uczniów. Jednakże określenie szczegółowych celów rozwoju szkoły i rozwój kompetencji osobistych będzie zależał od bezpośrednich uczestników projektu. Dla nas jest ważne, aby projekt posłużył tak ekspertom opracowującym nowoczesne metody edukacyjne pod auspicjami rady Europy, jak i społecznościom szkół, w których te metody są testowane.
Marzena Rafalska, konsultant ODN Łomża, ekspert Rady Europy,
Olena Styslavska, ekspert Rady Europy
